Metformin

Nazwa i Postać Leku

Metformina, znana również pod nazwami handlowymi takimi jak Glucophage, jest lekiem przeciwcukrzycowym z grupy biguanidów. Dostępna jest w różnych postaciach, w tym jako tabletki powlekane, tabletki o przedłużonym uwalnianiu oraz jako roztwór do wstrzykiwań.

Wskazania do Stosowania

Metformina jest stosowana przede wszystkim w leczeniu cukrzycy typu 2, zwłaszcza u pacjentów z nadwagą, u których nie można osiągnąć odpowiedniej kontroli glikemii za pomocą diety i ćwiczeń. Stosuje się ją również w leczeniu zespołu policystycznych jajników (PCOS) pod kątem poprawy parametrów metabolicznych.

Mechnizm Działania

Metformina działa głównie poprzez hamowanie glukoneogenezy w wątrobie, zwiększa również wrażliwość tkanek na insulinę, co przyczynia się do lepszego wykorzystania glukozy przez mięśnie. Lek ten również zmniejsza wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego, co dodatkowo przyczynia się do obniżenia poziomu cukru we krwi.

Zalecane Dawkowanie

Zazwyczaj leczenie metforminą rozpoczyna się od dawki początkowej wynoszącej 500 mg do 850 mg przyjmowanej raz lub dwa razy dziennie podczas posiłku. W zależności od odpowiedzi organizmu i poziomu glukozy we krwi, dawkę można stopniowo zwiększać. Maksymalna zalecana dawka wynosi 3000 mg dziennie, podzielona na kilka dawek.

Interakcje z Innymi Lekami

Metformina może wchodzić w interakcje z wieloma innymi lekami, które mogą amplifikować lub osłabiać jej działanie. Na przykład, równoczesne stosowanie z niektórymi środkami przeciwnadciśnieniowymi, takimi jak ACE-I, może zwiększać ryzyko hipoglikemii. Należy unikać jednoczesnego stosowania z alkoholem oraz z lekami diuretycznymi, które mogą zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej.

Specjalne Środki Ostrożności

Metformina powinna być stosowana z ostrożnością u osób z zaburzeniami funkcji nerek czy wątroby, ponieważ może to zwiększyć ryzyko kwasicy mleczanowej, rzadkiej lecz poważnej komplikacji. Regularne monitorowanie funkcji nerek jest zalecane przed rozpoczęciem leczenia oraz w trakcie jego trwania. Pacjenci powinni być dokładnie edukowani na temat objawów kwasicy mleczanowej, takich jak niezwykłe bóle mięśni, trudności w oddychaniu czy senność.

Działania Niepożądane

Typowe działania niepożądane związane z przyjmowaniem metforminy to głównie zaburzenia przewodu pokarmowego, takie jak biegunka, nudności, wymioty i ból brzucha. Te symptomy zwykle występują na początku terapii i z czasem mogą ustąpić. Rzadziej, metformina może prowadzić do poważniejszych działaniań niepożądanych, takich jak niedobór witaminy B12 lub kwasica mleczanowa.

Zalecenia Dietetyczne i Tryb Życia

Podczas leczenia metforminą zaleca się stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety obniżającej poziom cukru we krwi oraz regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych. Dieta powinna być bogata w błonnik i uboga w proste węglowodany. Regularna aktywność fizyczna wspiera skuteczność metforminy w regulacji poziomu cukru we krwi.

Zastosowanie w Specjalnych Grupach Pacjentów

Metformina jest zwykle dobrze tolerowana przez starszych pacjentów, ale wymaga ostrożności ze względu na potencjalne ryzyko zaburzeń funkcji nerek, które są częstsze w tej grupie wiekowej. W przypadku dzieci i młodzieży, metformina może być stosowana w leczeniu PCOS oraz jako element terapii cukrzycy typu 2, ale zawsze pod ścisłą kontrolą lekarza.

Przechowywanie i Stabilność Leku

Przechowywanie metforminy powinno odbywać się w temperaturze pokojowej, w miejscu suchym i chronionym przed światłem. Ważne jest, aby lek był przechowywany w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią i aby opakowanie było zawsze szczelnie zamknięte. Należy również unikać przechowywania leku w łazience czy innych wilgotnych miejscach.